Tuir ajenda ne’ebé Agéncia Tatoli asesu, debate ne’e hala’o iha tuku 09h00 dadeersan hodi ko’alia kle’an liután asaun saida mak ministériu saúde atu halo no presiza hodi kombate moras dengue iha Timor-Leste.

Antes ne’e, Prezidente Parlamentu Nasionál, Deputadu Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, fó sai katak debate ne’e hodi bele rona direta hosi Governu nia asaun sira tanba daudaun ne’e moras dengue sai preokupasaun iha rai-laran ne’ebé afeta ba populasaun liu-liu ba labarik sira-nia saúde.

Dirasaun Nasionál Saúde Públika liuhosi Departamentu Vijilánsia Epidemologia iha Ministériu Saúde (MS), to’o iha loron 30 janeiru ne’e relata katak rejista kazu dengue iha Timor-Leste hamutuk 1.198 no hosi númeru ne’e iha labarik na’in-20 mak mate.

Maiória kazu ne’e deteta hosi munisípiu Dili ho totál 809, Emera iha kazu 77, Manatuto 77, Baucau 52, Manufahi 52, Covalima 43, Bobonaro 25, Liquiça 21, Aileu 16, Ainaro 14, Viqueque 10 no RAEOA rua (2).

Hosi númeru óbitu na’in-20 ne’e maiória labarik, ne’ebé kazu óbitu iha Dili na’in-11, Ermera haat (4), Viqueque ida (1), Covalima rua (2), Bobonaro ida (1), no Ainaro ida (1), nune’e Case Fatality Rate nivel nasionál ne’e 1,7%.

To’o ohin loron no iha semana dahaat iha fulan-janeiru tinan 2022 ne’e, postu administrativu Don Aleixo mak hetan kazu aas liu mak hamutuk 412, Cristo Rei 162, Na’in Feto 111.

Alelinde ne’e, fasilidade saúde iha Dili, hanesan Hospitál Nasionál Guido Valedares (HNGV), rejista ona kazu dengue hamutuk 193, Klínika Fatumeta 113, Sentru Saúde Comoro 205, Sentru Saúde Formoza 135, Sentru Saúde Becora 85, Sentru Saúde Ataúro 11, Sentru Saúde Metinaro ualu (8), Klínika Bairru Pité ualu (8) no klínika Motael na’in rua (2).

Tanba ne’e, Ministériu Saúde apela ba populasaun iha Dili no mós iha munisípiu sira seluk, atu aprezenta-an iha fasilidade públiku saúde (Sentru Saúde ka Ospitál) ne’ebé besik, bainhira sente isin-manas ka sente laran-sa’e, liman-ain sikun moras hodi bele hetan atendimentu hosi profisionál saúde sira.

Apela mós ba populasaun iha Dili no iha munisípiu sira atu husu Autoridade Munisipál no autoridade lokál atu bele orienta komunidade halo limpeza jerál iha suku no bairru sira hodi fase tanke, dibon ka balde no tau bee semana ida dala ida.

Populasaun sira tenke hamoos sasán hanesan roda aat, vazu ai-funan sira-ne’ebé bee nalihun atu susuk labele tolun iha laran, haloot roupa ho di’ak iha uma laran, uza roupa ne’ebé liman-naruk karik toba iha tempu loron, uza ai-moruk hanesan repelente ka autan, uza moskitéiru karik toba iha tempu loron no so’e lixu iha nia fatin.

Notísia Relevante: Infografia: Timor-Leste rejista labarik na’in-20 mate tanba dengue

Jornalista : Nelson de Sousa

Editór      : Cancio Ximenes

Copy Media : TATOLI